Ngày 21/7/2025, Bộ Công Thương đã có văn bản quan trọng nhằm giải quyết vướng mắc về xuất xứ nguyên liệu không có hóa đơn cho doanh nghiệp xuất khẩu nông sản. Theo đó, Bộ khẳng định không yêu cầu xác nhận từ chính quyền địa phương đối với bảng kê thu mua từ nông hộ và cho phép áp dụng linh hoạt các hình thức xác minh thay thế.

Không Bắt Buộc Xác Nhận Địa Phương, Tăng Tính Linh Hoạt

Cụ thể, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) đã ban hành Văn bản số 866/XNK-XXHH hướng dẫn Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam (VPSA) về việc sử dụng bảng kê thu mua nguyên liệu trong hồ sơ đề nghị cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O).

Văn bản nêu rõ, đối với nguyên liệu thu mua trong nước không có hóa đơn giá trị gia tăng, thương nhân có thể sử dụng bảng kê khai hàng hóa xuất khẩu đạt tiêu chí “WO” (Wholly Obtained – có xuất xứ thuần túy) theo mẫu quy định tại Phụ lục II Thông tư số 44/2023/TT-BCT. Bảng kê này do thương nhân tự kê khai và không yêu cầu xác nhận của chính quyền địa phương.

Bộ Công Thương cũng nhấn mạnh, theo Điều 15 Nghị định số 31/2018/NĐ-CP, hồ sơ đề nghị cấp C/O không bắt buộc có giấy xác nhận của địa phương. Tuy nhiên, trong trường hợp cần thiết, cơ quan cấp C/O có thể kiểm tra thực tế tại cơ sở sản xuất hoặc yêu cầu doanh nghiệp bổ sung các chứng từ khác như: hóa đơn, tờ khai hải quan, hợp đồng mua bán hoặc biên bản xác nhận của hiệp hội ngành hàng, hợp tác xã, tổ hợp tác… nhằm chứng minh nguồn gốc xuất xứ nguyên liệu.

Kịp Thời Tháo Gỡ Khó Khăn Từ Thực Tiễn

Trước đó, vào ngày 24/6/2025, VPSA đã kiến nghị tháo gỡ vướng mắc trong việc xác nhận bảng kê thu mua nguyên liệu không có hóa đơn. VPSA cho biết, nhiều doanh nghiệp hồ tiêu gặp khó khăn khi một số địa phương từ chối xác nhận bảng kê do nghi ngờ tính xác thực, lo ngại giả mạo, hoặc thiếu thông tin xác minh từ nông dân.

Hiệp hội lập luận rằng những lý do này chưa phù hợp với đặc thù ngành nông sản, nơi việc thu mua chủ yếu diễn ra giữa doanh nghiệp và các hộ nông dân nhỏ lẻ vốn không phát hành hóa đơn. Điều này gây cản trở lớn cho quá trình xin cấp C/O, ảnh hưởng đến năng lực xuất khẩu của toàn ngành.

Hướng dẫn mới từ Bộ Công Thương được các chuyên gia đánh giá là kịp thời và phù hợp với thực tiễn sản xuất – kinh doanh của doanh nghiệp nông sản, đặc biệt khi hộ nông dân không phát hành hóa đơn và kênh thu mua truyền thống còn phổ biến.

Việc ban hành hướng dẫn cụ thể, rõ ràng này đã tháo gỡ nút thắt, tạo hành lang pháp lý minh bạch và thông thoáng hơn cho doanh nghiệp trong việc hoàn thiện hồ sơ xuất xứ. Cơ chế linh hoạt, không bắt buộc xác nhận của địa phương và cho phép sử dụng các xác nhận thay thế trong trường hợp đặc biệt được kỳ vọng sẽ giảm tải thủ tục hành chính, thúc đẩy hoạt động xuất khẩu các mặt hàng nông sản chủ lực.

Ngành Hồ Tiêu Đang Tăng Trưởng Giá Trị Vượt Trội

Ảnh: minh hoạ

Theo số liệu đến hết tháng 6/2025, Việt Nam đã xuất khẩu tổng cộng 124.133 tấn hồ tiêu các loại, trong đó tiêu đen chiếm 105.939 tấn và tiêu trắng 18.194 tấn. Mặc dù lượng xuất khẩu hồ tiêu giảm 12,9% so với cùng kỳ năm 2024, kim ngạch xuất khẩu lại đạt 850,5 triệu USD, tăng mạnh 34,1% so với năm trước. Sự tăng trưởng ấn tượng về giá trị chủ yếu đến từ sự bứt phá của giá xuất khẩu: tiêu đen đạt bình quân 6.665 USD/tấn (tăng 93,6%), và tiêu trắng đạt 8.079 USD/tấn (tăng 63,0%) so với cùng kỳ năm ngoái.

Nguồn: Báo Công Thương