Với đà tăng trưởng hiện tại, các cơ quan chuyên môn dự báo cả năm 2025 kim ngạch có thể vượt 350 triệu USD, thậm chí tiệm cận 400 triệu USD, đưa EU trở thành một trong những thị trường tăng trưởng nhanh nhất của ngành rau quả Việt Nam.

Đà tăng này không chỉ giúp giảm bớt phụ thuộc vào một vài thị trường truyền thống, mà còn khẳng định khả năng đáp ứng tiêu chuẩn cao của doanh nghiệp Việt Nam tại một trong những khu vực khó tính nhất thế giới.

Cơ cấu mặt hàng: chanh leo dẫn dắt, trái cây nhiệt đới bứt tốc

Tăng trưởng xuất khẩu sang EU đến từ sự chuyển dịch rõ trong cơ cấu mặt hàng:

• Chanh leo:

  • Đang là mặt hàng chủ lực, chiếm khoảng 25% tổng kim ngạch sang EU

  • Tăng trưởng trên 100% so với cùng kỳ năm ngoái

• Các trái cây nhiệt đới khác:

  • Xoài, dứa, dừa đều ghi nhận tốc độ tăng trưởng hai đến ba chữ số

  • Phù hợp với xu hướng tiêu dùng xanh – lành mạnh – thiên nhiên tại châu Âu

• Sầu riêng, thanh long:

  • Đang từng bước mở rộng thị phần,

  • Nhưng vẫn phải cạnh tranh với nguồn cung từ Mỹ Latin và châu Phi

• Sản phẩm chế biến:

  • Một số sản phẩm như hạt dẻ cười (dạng chế biến / tái xuất), nước ép, trái cây đông lạnh, sấy dẻo…

  • Góp phần gia tăng tỷ trọng hàng chế biến sâu trong cơ cấu xuất khẩu.

Hà Lan là “cửa ngõ”, Đức và Pháp tăng mua ổn định

Về thị trường trong nội khối EU:

• Hà Lan tiếp tục là cửa ngõ nhập khẩu lớn nhất của rau quả Việt Nam vào EU:

  • Chiếm 35–40% tổng kim ngạch nhờ vai trò trung tâm logistics và phân phối của châu Âu.

• Đức và Pháp:

  • Là hai thị trường lớn tiếp theo,

  • Sức mua tăng ổn định, đặc biệt với sản phẩm chế biến và trái cây đông lạnh.

Từ các đầu mối này, rau quả Việt Nam tiếp tục được phân phối lại sang nhiều nước EU khác, mở rộng độ phủ thương hiệu nông sản Việt.

EVFTA phát huy hiệu quả, chất lượng cải thiện rõ rệt

Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, nhận định đà tăng trưởng đột biến sang EU đến từ nhiều yếu tố kết hợp:

1. Ưu đãi thuế quan từ EVFTA “vào form”

   • Thuế nhập khẩu giảm sâu hoặc về 0% với nhiều mặt hàng.

   • Giúp rau quả Việt Nam có lợi thế giá so với các đối thủ trong khu vực chưa có FTA với EU, như Thái Lan.

2. Chất lượng – an toàn thực phẩm được siết chặt hơn trước

   • Số lô hàng bị EU cảnh báo do vi phạm ATTP giảm khoảng 50% so với cùng kỳ.

   • Thể hiện nỗ lực của doanh nghiệp trong:

     • Kiểm soát dư lượng thuốc BVTV,

     • Tuân thủ tiêu chuẩn, quy trình trồng trọt – sơ chế – đóng gói.

3. Chuyển dịch sang chế biến sâu

   • EU ưu tiên nhập: nước ép, trái cây sấy, đông lạnh, puree…

   • Chế biến sâu giúp:

     • Kéo dài thời gian bảo quản,

     • Giảm rủi ro logistics (trễ tàu, ách tắc),

     • Tăng giá trị xuất khẩu trên mỗi kg sản phẩm.

Đầu tư nhà máy chế biến: chuẩn bị cho “sức mua mới” từ EU, Mỹ

Trước tín hiệu tích cực từ các thị trường khó tính, nhiều doanh nghiệp đang tăng tốc đầu tư nhà máy chế biến:

• Công ty CP Chế biến Thực phẩm Xuất khẩu Miền Tây (WestFood):

  • Vừa đưa vào hoạt động nhà máy WestFood Hậu Giang

  • Diện tích: 7 ha

  • Vốn đầu tư: 666 tỷ đồng

  • Công suất thiết kế: 30.000 tấn thành phẩm/năm

Các dự án như vậy giúp ngành rau quả:

• Chủ động nguồn cung chuẩn hóa cho EU, Mỹ, Nhật Bản,

• Tăng tỷ trọng hàng chế biến – giá trị gia tăng cao,

• Giảm phụ thuộc vào xuất khẩu trái tươi thô, rủi ro lớn về logistics và bảo quản.

EU – thị trường khó nhưng là “điểm sáng” năm 2025

Dù EU nổi tiếng là thị trường tiêu chuẩn cao – kiểm soát gắt, nhưng năm 2025 lại đang trở thành:

• Thị trường có tốc độ tăng trưởng cao nhất trong nhóm thị trường lớn của rau quả Việt Nam,

• Động lực mới giúp đa dạng hóa đầu ra, giảm lệ thuộc vào một vài thị trường truyền thống,

• Nơi mở ra dư địa lớn cho các sản phẩm chế biến sâu, sạch, xanh – đúng xu hướng tiêu dùng hiện đại.

Nếu doanh nghiệp tiếp tục:

• Tuân thủ nghiêm tiêu chuẩn SPS, MRL, truy xuất nguồn gốc,

• Đầu tư chế biến – bảo quản – vùng nguyên liệu chuẩn,

• Tận dụng tối đa EVFTA,

thì **xuất khẩu rau quả sang EU những năm tới còn nhiều khả năng bứt phá hơn mốc kỷ lục 2025.