Rà soát toàn diện rào cản logistics và xuất nhập khẩu

Ngày 9/12, Văn phòng Chính phủ ban hành văn bản gửi:

• Các bộ liên quan

• UBND TP. Hồ Chí Minh

• UBND TP. Hải Phòng

yêu cầu nghiên cứu Báo cáo tháng 10 của Ban IV (Tổ tư vấn của Thủ tướng) để:

• Xem xét, xử lý những khó khăn, vướng mắc trong hoạt động logistics và xuất nhập khẩu;

• Với các nội dung vượt thẩm quyền, phải báo cáo cấp có thẩm quyền để kịp thời giải quyết.

Báo cáo của Ban IV chỉ ra rằng:

• Hoạt động logistics – xuất nhập khẩu chưa tương xứng với tiềm năng,

• Chi phí và thời gian vận chuyển còn cao,

• Năng lực vận tải và sức cạnh tranh của hàng Việt suy giảm,

• Tình trạng “nhập siêu logistics” kéo dài,

• Vận tải thủy nội địa chưa phát huy lợi thế;

• Doanh nghiệp còn thiếu thông tin để ứng phó với thuế đối ứng của Hoa Kỳ và các biện pháp phòng vệ thương mại khác;

• Chi phí tuân thủ, vận tải đường bộ và hoàn thuế xuất khẩu còn nhiều bất cập.

Ban IV kiến nghị Chính phủ:

• Chỉ đạo các bộ rà soát thủ tục hành chính theo chuyên đề,

• Tạo chuyển biến thực chất trong các lĩnh vực ưu tiên như logistics và tạo thuận lợi thương mại;

• Thúc đẩy mô hình hợp tác công – tư (PPP) để xây dựng các chiến lược “thực chiến”, nâng năng lực cạnh tranh hàng hải – logistics, trong đó có:

  • Dự án Trung tâm Hàng hải quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh,

  • Chiến lược phát triển vận tải thủy nội địa.

Giao nhiệm vụ cụ thể cho từng bộ, ngành

Để xử lý các điểm nghẽn, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng đã phân công nhiệm vụ cụ thể:

Bộ Tài chính: Cải cách thủ tục, tạo thuận lợi hoàn thuế

Bộ Tài chính được giao:

• Nghiên cứu, phát động phong trào cải cách thủ tục hành chính trong các lĩnh vực thuộc chức năng, đặc biệt là:

  • Thu hút đầu tư,

  • Phát triển khu công nghiệp,

  • Tạo thuận lợi, đẩy mạnh công tác hoàn thuế cho doanh nghiệp xuất khẩu.

Mục tiêu là giảm chi phí tuân thủ, rút ngắn thời gian xử lý, giúp doanh nghiệp bớt “đuối sức” về vốn và dòng tiền.

Bộ Xây dựng: Hạ tầng cảng biển, vận tải thủy và logistics

Bộ Xây dựng được giao:

• Nghiên cứu các đánh giá, kiến nghị của Ban IV về:

  • Hệ thống cảng biển,

  • Vận tải thủy nội địa,

  • Hạ tầng logistics;

• Đề xuất giải pháp nâng cao năng lực vận chuyển, tối ưu chi phí và thời gian cho hàng hóa Việt Nam.

Bộ sẽ phối hợp với:

• TP. Hồ Chí Minh,

• TP. Hải Phòng,

• Các doanh nghiệp dẫn dắt và hiệp hội ngành hàng,

để xây dựng:

• Chiến lược phát triển Trung tâm Hàng hải quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh;

• Chiến lược phát triển vận tải thủy nội địa.

Các chiến lược này phải được hoàn thiện, trình cấp có thẩm quyền trong quý I/2026.

Bộ Công an: Tháo gỡ vướng mắc về Nghị định 168

Bộ Công an được giao:

• Xem xét, xử lý các kiến nghị của doanh nghiệp logistics, vận tải container liên quan đến triển khai Nghị định 168/2024/NĐ-CP;

• Báo cáo Thủ tướng trong tháng 12/2025.

Mục tiêu là vừa bảo đảm quản lý nhà nước, an ninh trật tự, vừa không tạo thêm gánh nặng thủ tục và chi phí cho doanh nghiệp vận tải.

Bộ Công Thương: Cải cách thủ tục logistics, hỗ trợ ứng phó phòng vệ thương mại

Bộ Công Thương được giao:

• Nghiên cứu giải pháp cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực logistics,

• Tạo thuận lợi hơn cho hoạt động xuất nhập khẩu;

• Cung cấp thông tin kịp thời cho doanh nghiệp về:

  • Tình hình các biện pháp phòng vệ thương mại,

  • Thuế đối ứng từ Hoa Kỳ và các thị trường khác;

• Tổ chức các chương trình làm việc theo ngành hàng, nhất là các ngành đang hoặc sẽ tham gia đàm phán thương mại.

Bộ cũng được giao:

• Đề xuất giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu ứng phó hiệu quả hơn với các biện pháp phòng vệ thương mại, tránh bị động và đứt gãy đơn hàng.

Vai trò của TP. Hồ Chí Minh, Hải Phòng trong bài toán “nhập siêu logistics”

TP. Hồ Chí Minh: Đối thoại về phí hạ tầng cảng biển, xây dựng Trung tâm Hàng hải quốc tế

Phó Thủ tướng yêu cầu UBND TP. Hồ Chí Minh:

• Tổ chức đối thoại công – tư trong năm 2025 với:

  • Các hiệp hội ngành hàng,

  • Doanh nghiệp chịu tác động của phí hạ tầng cảng biển;

• Mục đích là:

  • Nghe phản ánh khó khăn,

  • Đánh giá tác động thực tế,

  • Điều chỉnh chính sách khi cần thiết.

Đồng thời, TP. Hồ Chí Minh sẽ:

• Phối hợp với Bộ Xây dựng, Bộ GTVT và các bên liên quan để xây dựng Chiến lược phát triển Trung tâm Hàng hải quốc tế;

• Tham gia xây dựng Chiến lược phát triển vận tải thủy nội địa, giúp:

  • Giảm áp lực cho đường bộ,

  • Tận dụng lợi thế vận tải chi phí thấp.

Hải Phòng: Phối hợp phát triển vận tải thủy nội địa

UBND TP. Hải Phòng cũng được giao:

• Phối hợp xây dựng chiến lược phát triển vận tải thủy nội địa,

• Gắn với vai trò là cửa ngõ xuất nhập khẩu phía Bắc,

• Tối ưu hóa kết nối cảng biển – đường thủy – đường bộ.

Mục tiêu: giảm chi phí logistics, tăng sức cạnh tranh hàng Việt

Từ những cảnh báo của Ban IV, Chính phủ xác định:

• Logistics đang là “điểm nghẽn lớn” của năng lực cạnh tranh quốc gia;

• Tình trạng “nhập siêu logistics” – nhập khẩu dịch vụ vận tải, logistics nhiều hơn khả năng cung ứng nội địa – làm chảy máu ngoại tệ và đội giá thành sản phẩm;

• Nếu không xử lý, hàng hóa Việt Nam sẽ mất lợi thế cạnh tranh ngay trên chính các thị trường xuất khẩu truyền thống.

Việc Chính phủ yêu cầu:

• Rà soát thủ tục hành chính theo chuyên đề,

• Thúc đẩy PPP trong hạ tầng và chiến lược logistics,

• Nâng cấp vận tải thủy nội địa và hệ thống cảng biển,

cho thấy quyết tâm giảm chi phí logistics, tăng sức cạnh tranh của hàng Việt một cách thực chất, thay vì chỉ dừng ở khẩu hiệu.

Nguồn: Báo Công Thương